Іван Монолатій. Громадянське рівноправ’я в обмін на етнічне самозречення: інтеґрація євреїв Галичини в Габсбурзьку державу

Civil Equality In Exchange For Ethnic Self-denial: the Integration Of Galician Jewry Into the State Of Habsburgs

By Iwan Monolatij

(Vasyl Stefanyk Precarpathian National University; Jan Kochanowski University in Kielce, branch in Piotrków Trybunalski, Poland)

Source: Judaica Ukrainica 3 (2014): 37-59

Publication date: December 1, 2014

Publication type: article

Language: Ukrainian

Full text:

 

Abstract

The paper concludes that the integration of Jews of Galicia in an ethno-political body of the Habsburg empire took place in four areas: communicative-linguistic, political, legal, social, and economic. Each of them provided a decisively influential ethnic / confessional factor. In the first case, the government constructed a common information space and a German-speaking environment in terms of the diversity of cultures and a policy of tolerance. This problem has been one of the most important for the formation of state identity and territorial patriotism. Specific ethnic and political models of the Habsburg Monarchy included the guarantee of equal rights to groups but the non-recognition of their cultural features. That is the position of the central government advocating a “Jewish” perspective. Its essence boils down to the assertion that Austrian citizens being equal, the Jews were deprived of the rights of national community, that anti-Semitism existed, was a respected influence within the dualist monarchy. This conclusion not only corrects to some extent established scientific assessment of the Austro-Hungarian Empire, but also expands the horizons of ethnic patterns that state embodied in particular in Galicia in the modern period. Perhaps it is possible to determine the nature of this offer of civil equality in exchange for ethnic self-denial. In this model, the “foreign” offered a peculiar variant of equality, which de facto meant inequality.

Keywords: Ukrainian-Jewish discourse, Jews in Galicia, the Habsburg Monarchy, anti-Semitism

 

References

Adamczyk, Mieczysław Jerzy. Edukacja a przeobrażenia społeczności żydowskiej w monarchii habsburskiej 1774–1914. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998.

Andlauer, Teresa. Die jüdische Bevölkerung im Modernisierungsprozess Galiziens (1867–1914). Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag, 2001.

Arendt, Khanna. Dzherela totalitaryzmu. Translated by V. Verloka and D. Horchakov. Kyiv: Dukh i Litera, 2005.

Bałaban, Majer. Dzieje Żydów w Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772–1868. Lwów: Nakładem Księgarni Polskiej B. Połonieckiego, 1914.

Bobrzyński, Michał. Statut Rady Szkolnej Krajowej Galicyjskiej. Studium prawno-polityczne. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1903.

Chłędowski, Kazimierz. Pamiętniki. Red. A. Knot. Wrocław: Wydaw. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1951.

Dobrzhans’kyi, Oleksandr, Kushnir, Mykola, and Nykyrsa, Mariia, eds. Ievreis’ke naselennia ta rozvytok ievreis’koho natsional’noho rukhu na Bukovyni v ostannii chverti XVIII – na pochatku ХХ st. Zbirnyk dokumentiv ta materialiv. Chernivtsi: Nashi knyhy, 2007.

Dunaieva, Iuliia. “Problema natsionalizma i etnicheskoi identichnosti v stranakh Tsentral’no-Vostochnoi Ievropy (Obzor).” Politicheskaia nauka 4 (2002): 138–159.

Dziadzio, Andrzej. Monarchia Konstytucyjna w Austrii 1867–1914. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001.

Dziennik ustaw i rozporządzeń krajowych dla Królewstawa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim 293 (1852).

Dziennik ustaw i rozporządzeń krajowych dla Królewstawa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim 31 (1895).

Grodziski, Stanisław. “The Jewish Question in Galicia: The Reforms of Maria Theresa and Joseph II, 1772–1790.” In Focusing on Galicia: Jews, Poles and Ukrainians 1772–1918, vol. 12 of Polin. Studies in Polish Jewry, edited by Israel Bartal and Antony Polonsky, 61–72. London: Littman Library of Jewish Civilization, 1999.

Grünberg, N. J. “Słowko o imionach żydowskich.” Ojczyzna 1 (1892): 11.

Habermas, Iurgen. Zaluchennia inshoho. Studii z politychnoi teorii. Lviv: Astroliabiia, 2006.

Hon, Maksym. Osoblyvosti mizhetnichnoi vzaiemodii v konteksti politychnykh protsesiv na zakhidnoukrains’kykh zemliakh u mizhvoiennyi period. Rivne: Volyns’ki oberehy, 2006.

Hovlet, Mikhael’, and Ramesh, Mahadevan. Doslidzhennia derzhavnoi polityky: tsykly ta pidsystemy polityky. Translated by O. Riabov. Lviv: Kal’variia, 2004.

Kofler, Oskar. Żydowskie dwory. Wspomnienia z Galicji Wschodniej od początku XIX wieku do wybuchu I wojny światowej. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 1999.

Kutrzeba, Stanisław. Sprawa żydowska w Polsce. Szkic historyczny. Lwów: nakładem Księgarni Polskiej Bernarda Połonieckiego, 1918.

Melamed, Volodymyr. “U borot’bi za rivnopravnist’ ta natsional’ne vidrodzhennia (1848–1918 rr.).” I 51 (2008): 58–72.

Mendel’son, Ezra. “Integratsiia i grazhdanstvo: Ievropa etnosov.” In Ievrei i XX vek. Analiticheskiy slovar’, edited by E. Barnavi and S. Fridlender, translated by T. Baskakova, A. Vasil’kova, I. Itkin, A. Pazel’skaia, 405–422. Moscow: Tekst, 2004.

Michalewicz, Jerzy. Żydowskie okręgi metrykalne i żydowskie gminy wyznaniowe w Galicji doby autonomicznej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1995.

Monolatii, Ivan. “Zhydivs’kyi svit Stanislavova.” I 55 (2009): 92–101.

Monolatii, Ivan. Osoblyvosti mizhetnichnykh vzaiemyn u zakhidnoukrains’komu regioni v Modernu dobu. Ivano-Frankivsk: Lileia-NV, 2007.

“Państwowa ustawa o prawie stowarzyszania się z 15 listopada 1867 r.” Dziennik Ustaw Państwowych 134 (1867): 2–3.

Reichsgesetzblatt für das Kaiserthum Österreich 151 (1868).

Reichsgesetzblatt für die im Reichsrathe Vertretenen Königreiche und Länder 21 (1895).

Roth, Joseph. “Hiob. Roman eines einfachen Mannes.” In Die Rebellion. Frühe Romane, von Joseph Roth, 551–702. Berlin und Weimar: Aufbau-Verlag, 1984.

Rothschild, Joseph. Ethnopolitics. A Conceptual Framework. New York: Columbia University Press, 1981.

Schmidl, Erwin A. Juden in der k. (u.) k. Armee 1788–1918. Eisenstadt: Österreichisches Jüdisches Museum, 1989.

Shnapper, Dominik. Spil’nota hromadian. Pro modernu kontseptsiiu natsii. Translated by R. V. Marder. Kharkiv: Folio, 2007.

Śliż, Małgorzata. Galicyjscy Żydzi na drodze do równouprawnienia 1848–1914. Aspekt prawny procesu emancypacji Żydów w Galicji. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2006.

Sprawozdanie z posiedzeń ankiety w sprawie nauki religii mojżeszowej w szkołach galicyjskich odbytej dnia 11 lutego 1907 r. Lwów: nakładem c. k. Rady szkolnej krajowej, 1907.

Stenograficzne sprawozdania Sejmu Krajowego Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim. Lwów, 1866.

Stenograficzne sprawozdania Sejmu Krajowego Królewstwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskim, Sesja IV, period III. Lwów, 1875.

Stourzh, Gerald. “Czy Żydzi w dawnej Austrii uznawani byli za narodowość?” W Ze sobą, obok siebie, przeciwko sobie: Polacy, Żydzi, Austriacy, Niemcy w XIX i na początku XX wieku, red. Barbara Breysach, 70–107. Kraków: Znak, 1995.

Streit, Leon. Dzieje synagogi postępowej w Stanisławowie. Stanisławów: Nakładem zarządu synagogi postępowej, 1939.

Troshchyns’kyi, Volodymyr. “Intehratsiia mizhetnichna.” In Etnosotsiolohiia: terminy ta poniattia: navchal’nyi posibnyk, by V. B. Ievtukh, V. P. Troshchyns’kyi, K. Iu. Halushko, I. V. Danyliuk, and O. A. Malynovs’ka, 154–162. Kyiv: Vydavnytstvo UANNP “Feniks,” 2003.

W. F. “Sprawy metryk izr.” Ojczyzna 8–9 (1886): 34.

Weiner, Myron. “The Politics of Integration.” In Political Development and Social Change, edited by Jason Finkle and Richard Gable, 643–645. New York: John Wiley & Sons, 1971.

Weinstock, S. Najnowszy podręcznik metrykalny. Wyczerpujący zbiór ustaw, rozporządzeń i orzeczeń najwyższych władz państwowych z wzorami i przykładami co do prowadzenia metryk urodzin, ślubów i zgonów w Galicji wraz z tekstem autentycznym niemieckim i dołączeniem przepisów o dodatkowej immatrykulacji, rozprawie o zmianie imion i nazwisk, o prawie małżenskim międzynarodowym i uznaniu za zmarłego. Lwów, 1903.

“Zakon z dnia 21 Marta 1890, dotychno uporiadkovaniia vnishnikh pravnykh otnosin spolechnosti viry zhidovskoi.” Vistnik zakonov derzhavnykh dlia korolevstv i kraiv v derzhavnoi dumi zastuplenykh (1890).

Zbiór najważniejszych okólników zasadniczych Rady Szkolnej Krajowej, vol. 2, no. 364 (1895).

Żundul, Jolanta. Państwo w Państwie? Autonomia narodowo-kulturalna w Europie Środkowowschodniej w XX wieku. Warszawa: DiG, 2000.

 

 

DOI 10.14653/ju.2014.03